Jaren heeft hij zich laten leiden door het tikken van de tijd. Agenda’s volgepropt met strak geplande meetings. Hollend van het één naar het ander, een oneindige stroom aan lijstjes die afgevinkt moesten worden. Geen tijd. Geen uitlooptijd. Geen tussentijd. Geen rommeltijd. Alleen maar tekort aan tijd. Hij dreigde opgebrand te raken, ervoer geen inspiratie meer.
Tussentijd
hoe laat begint de tussentijd
en wanneer
houdt ie op
tijd van spek en bonen
nepminuten
namaakklok
hoe verstrijkt
tijd die niet telt
stel dat het hier nu stokt
tussen hoop en loos
tussen vrees en vrij
tussen toen en dan
tussen jou en mij
intussen gaat het door
intussen is het nu
Merel Morre
Chronos
In het Westen ervaren we voor het grootste gedeelte de lineaire tijd, de meetbare tijd, de klok die tikt en tikt. Deze tijd wordt ook wel Chronos genoemd, vernoemd naar een figuur uit de Griekse mythologie. Met dit beeld van de tijd brengen we structuur aan, kunnen we doelen halen, plannen maken, metingen doen om zo efficiënter en doelgerichter te werken. Het is een onpersoonlijke tijd, die voor iedereen hetzelfde is. Er wordt nergens rekening mee gehouden, het tikt gewoon door.
Kairos
Kairos, ook wel de jongste zoon van Zeus, staat voor een ander soort tijd. Hij wordt ook wel ‘de God van het geschikte moment’ genoemd. Dat ervaren we intuïtief, we krijgen opeens een inzicht – dit gaat over de innerlijke tijdsbeleving, los van de kloktijd. Daar is aandacht, rust en concentratie voor nodig. In het moment durven zijn en vertragen. Een gevoel van tijdloosheid EN aanwezigheid, alerte ontspanning. In de Kairos-tijd gaan we dagdromen, ‘verlies je de tijd uit het oog’. Hierin kunnen we ons opladen, nieuwe ideeën ontwikkelen, inzichten krijgen, op het juiste moment daadkrachtig zijn.
- Welke tijd is bij jou de baas?
- Hoe zorg jij voor Kairos-tijd?
Balanceren tussen Chronos en Kairos
Het is een hele kunst om deze twee soorten tijd in balans te krijgen, vooral als iedereen om je heen zich door de lineaire tijd laat opjagen. Zo ook voor mijn klant, die zich teveel bezig hield met de buitenwereld en alle verwachtingen die daarmee samenhingen. Kairos-tijd zou als ‘niets-doen’ bestempeld kunnen worden, als ‘saai’, ‘niet-betrokken’, ‘de kantjes ervan af lopend’, ‘afwezig’, ‘egocentrisch’. De angst voor afwijzing was voelbaar en ook het verlangen! Het verlangen om meer ruimte te maken. Ruimte om diep te ademen, te gronden, het hart te openen, te vertrouwen op dat wat komt en zijn creativiteit weer op gang te brengen. Niet vanuit angst zich op te laten jagen, maar vanuit vertrouwen aanwezig te zijn en niet alles dicht te timmeren in de alsmaar tikkende tijd.
In gesprek met beide Goden van de Tijd
Beide tijdsgoden verkennend, ontstond er langzaamaan meer ruimte voor Kairos. Het herwaarderen van stilte, vertragen, lummeltijd inbouwen, pauzes nemen, heeft hem geholpen hier meer voor te gaan staan. De adem zakte letterlijk meer in zijn lichaam, overdag nam hij vaker een pauze en liep hij een rondje buiten (zonder telefoon!). Hij liep regelmatig alleen, zodat hij alles kon laten zakken en al mijmerend kwamen er waardevolle ideeën op. In gesprek met anderen nam hij meer tijd en kon hij zelfs de (lineaire) tijd vergeten, ontstond er een inspirerend gesprek.
Ook ik ken Chronos heel goed in mijn systeem. Hoeveel lijstjes ik al niet gemaakt heb met de tikkende tijd ernaast … papierverspilling op en top! De laatste jaren ben ik meer tijd aan het inbouwen voor Kairos. Ik heb het Chronos wel uit te leggen en in samenspraak met hem maken we er nu tijd voor.
Ik ben benieuwd wat het jou brengt, als jij in gesprek gaat met jouw innerlijke Chronos en Kairos!
